Đi trắng, về đen

Truyện Dân Gian hay:

1. 1. Mạnh Thường Quân mua "Nghĩa"
2. 2. Khổng tử: Không quên được cái cũ
3. 3. Đi trắng, về đen 
4. 4. Lợi mê lòng người: Mất áo thâm 
5. 5. Kẻ trộm cắp vặt 
6. 6. Mặc Tử: Khổ thân làm việc nghĩa
7. 7. Khổng tử dạy: Lẽ sống ở đời 
8. 8. Trạng Quỳnh: Dê đực chửa 
9. 9. Truyện Trạng Quỳnh: Ăn trộm mèo của Vua 
10. 10. Trạng Quỳnh: Món "mầm đá" và món "đại phong"

Một hôm trời nắng Quỳnh đi chơi. Khi ở nhà đi, thì mặc áo trắng, đi được nửa đường, gặp trời mưa, quần áo ướt hết, mới vào trú mưa ở nhà bà con gần đó. Người họ hàng thấy Quỳnh ướt cả nên cho mượn cái áo thâm.

Một lúc sau trời mưa tạnh, Quỳnh mặc áo thâm về nhà. Con chó trông thấy, vừa cắn vừa xua đuổi. Quỳnh giận toan cầm gậy đánh.

Anh Quỳnh từ trong nhà chạy ra bảo:

"Đừng đánh nó làm gì! Nó đuổi như thế cũng phải. Giả sử con chó trắng nhà ta, lúc đi thì trắng, lúc về thì đen, thì em có không lấy làm lạ mà không ngờ được không?"

Sưu tập và hệ thống: Thiên Hương

Lời bàn:

Lúc đi mặc áo trắng, lúc về mặc áo đen, con chó thấy khác thì xua đuổi. Lỗi tại mình thay đổi chứ không phải tại con chó cắn xằng. Vậy nên ở đời khi mình làm điều gì khác thường, mà người ta không rõ, thì tất nhiên người ta bàn trái bàn phải. Nếu mình không tự xét mình thay đổi hay dở, chỉ biết trách người nghị luận nọ kia, thì chẳng khác nào như người đánh chó trong truyện này.